Revalidatie na de intensive care

gevolgen en begeleiding na beademing

Door het coronavirus liggen op dit moment meer mensen aan de beademing op de intensive care dan ooit. Vaak zelfs meer dan een week. Wat zijn de consequenties van (langdurige) beademing op de ademhaling en de stem.

• Moe en benauwd. Zelfs na ontslag uit het ziekenhuis is de kans aanwezig dat je nog steeds benauwd bent. Door het lang niet of nauwelijks gebruiken van de ademhalingsspieren zoals het middenrif, worden deze kleiner. Het gevolg is dat ze niet meer optimaal werken en weer sterker moeten worden, waardoor is je snel buiten adem bent of je benauwdheid voelt.
• Slikken gaat moeizaam. Als je aan de beademing hebt gelegen, krijg je lange tijd geen voedsel binnen via de normale weg. De spieren die je gebruikt om te kauwen en te slikken zijn net als de ademhalingsspieren kleiner en slapper geworden. Kauwen en slikken kosten meer moeite dan voorheen.
• Heesheid en moeilijk spreken. Door het intuberen (de slang die de luchtpijp ingaat) kunnen de stembanden zijn geraakt met heesheid tot gevolg. Het spreken kan dan erg vermoeiend zijn, zeker ook omdat de ademhalingsspieren ook nog niet op sterkte zijn. Over het algemeen is dit tijdelijk en herstelt dit na verloop van tijd weer, maar soms blijft er heesheid bestaan en kan extra hulp hierbij helpen om dit te verminderen.

In alle gevallen wordt in het ziekenhuis al een revalidatietraject gestart. Zo wordt bijvoorbeeld de hulp van een fysiotherapeut ingeroepen voor het trainen van de nodige spieren of een diëtist gevraagd om te ondersteunen bij het eten en drinken. Toch kan het zijn dat de klachten nog steeds aanwezig zijn bij thuiskomst. Het eerste wat natuurlijk moet gebeuren is uitrusten, uitzieken en het lichaam de tijd geven om te herstellen.

Blijven de klachten bestaan?
Dan is het mogelijk om je aan te melden bij Stem Optimaal, ook online.
Met ademhalingsoefeningen trainen we de ademhalingsspieren en kan controle over de ademhaling worden vergroot, waardoor de benauwdheid vermindert. Daarnaast kan er gericht geoefend worden om de spieren die nodig zijn bij het eten en drinken te verstevigen, waardoor ook het slikken gemakkelijker kan gaan. Mocht ook heesheid een rol spelen, dan geef ik gerichte oefeningen om de stembandsluiting te vergroten waardoor eventuele heesheid kan verminderen. Ervaar je (een van) bovenstaande restverschijnselen? Neem dan contact op voor extra ondersteuning bij je herstel via www.stemoptimaal.nl.

Alet Slokkers-van den Berg

Bronnen: RIVM, IC CONNECT

Online vergaderen: tips bij (stem) klachten

"Hoor je mij?" "Kunnen jullie mij zien?" "Wacht, je viel even weg". Vanuit woonkamers, studeerkamers, keukens en slaapkamers klinken dezelfde geluiden.
Hoewel internationale bedrijven er misschien al meer aan gewend zijn, is het voor velen toch net even anders om digitaal met elkaar in bespreking te zijn. Ook komen hierbij nieuwe problemen aan de orde: hoe zorgen we ervoor dat iemand aangesloten blijft als je niet iedereen kunt zien, hoe zorgen we ervoor dat iedereen aan het woord komt en hoe kan ik net zo goed mijn verhaal of boodschap vertellen als ik face-to-face zou doen. We komen vaak anders over op het scherm dan in het echt en de aandachtsspanne is na vier vergaderingen online lager dan offline. Ook hoor ik klachten van mensen dat ze moe worden van het vele spreken. Ikzelf, inmiddels zowel als docent als stemspecialist, zit er ook helemaal in en heb wat tips op een rij gezet voor je.

Eerst een plaatje van mijn eigen werkomgeving: de keukentafel!

Hier vijf tips die helpen om ook online je punt te kunnen maken en tegelijkertijd gezond je stem te gebruiken.

1. Zorg voor een goede houding
Ineens aan een te hoge keukentafel werken, toch een beetje op de bank hangen tijdens een gesprek of we zitten voorovergebogen in onze laptop omdat we denken dat we het beter kunnen horen. De houding is anders achter een scherm dan in een echte vergadering of bespreking. Juist nu blijft het, zeker als je zelf aan het woord bent, belangrijk om goed rechtop te zitten. Een rechte houding zorgt ervoor dat we met een goed verdeelde spanning kunnen spreken. Daarnaast zul je met deze rechte en actieve houding meer variatie in je stem gebruiken en gaat men over het algemeen als vanzelf duidelijker articuleren. Een goede stoel en het verhogen van je scherm, zodat je niet naar beneden hoeft te kijken, kunnen hierbij helpen. Het kost je zo minder energie, terwijl je er juist wel energiek en actief uitziet.

2. Praat niet te hard
Als het geluid slecht is van jezelf of van anderen, zijn we vaak geneigd ineens luider te spreken. En voor luider spreken moeten we ons meer inspannen. Zonde van de energie! Zorg dat je met een headset inbelt. Het omgevingslawaai valt dan meer weg, waardoor je de ander beter hoort, en de ander jou ook beter kan horen. Hoef jij niet zo je best te doen. Onthoud ook: als de verbinding slecht is, zorgt luider spreken er echt niet voor dat dit weer beter wordt.

3. Gebruik je (stem)expressie
Nu een deel van de non-verbale communicatie niet meer zo vanzelfsprekend is, zul je op een andere manier de aandacht vast moeten houden. De interactie is anders en veel minder direct. Je moet dus roeien met de riemen die je wel hebt. Ben je aan het woord? Maak meer gebruik van variatie in je stem en maak bewust gebruik van pauzes om woorden te benadrukken. Ook ben je misschien niet meer helemaal in beeld, waardoor bepaalde ondersteunende gebaren minder goed opvallen, maar je gezicht is vaak wel goed in beeld. Zet dus gerust je mimiek in, zo hoeft jouw stem niet al het werk te doen.

4. Maak vooraf afspraken
Bij de meeste online vergaderprogramma's is het niet altijd mogelijk om bij iedereen in beeld te hebben. Normaal hebben we hier non-verbale communicatie voor (oogcontact zoeken, hand opsteken, knikken) om aan te geven dat je in wilt breken of wilt reageren. Online is dit dus niet altijd mogelijk. Om ervoor te zorgen dat iedereen aan het woord kan komen is het zodoende handig om vooraf afspraken te maken. Dit kan inhouden dat er wat vaker een rondje wordt gedaan om te reageren, of dat er vaker gevraagd wordt of iemand nog iets toe te voegen of te vragen heeft en vooral: val elkaar niet zomaar in de rede.

5. Neem voldoende pauzes tussendoor
Online werken is veelal de hele dag naar je scherm kijken, typen en op een stoel zitten. Dit kost ons veel energie en een hele dag zitten is niet optimaal. Zorg dus voor wat onstpanningsmomenten. Pak uitgebreid een kopje koffie en doe ondertussen wat rek en strek oefeningen. Ga even rustig boodschappen doen in je pauze en geniet heel bewust van de buitenlucht. Zorg er vooral voor dat niet alle online afspraken achter elkaar gepland staan. Drink daarnaast voldoende water of thee om de stem gesmeerd te houden.

Wil je meer tips and tricks voor effectief (online) stemgebruik of professioneel spreken? Neem contact op voor een sessie: online uiteraard. Kijk voor mee informatie op www.stemoptimaal.nl.


Alet Slokkers-van den Berg